Inwestycje portowe zabezpieczą przyszłość ekonomiczną Europy

                Porty są nieodłącznym elementem globalnej gospodarki, drogą morską odbywa się niemal 95 % światowego handlu. W celu ożywienia gospodarki w całym regionie Europy Środkowo- Wschodniej kluczowe jest zmniejszenie ryzyka dla realizacji projektów inwestycyjnych związanych z poprawą infrastruktury portowej, w tym dostępności do portów. W tych trudnych czasach, to właśnie utrzymanie ciągłości inwestycji jest w stanie zabezpieczyć gospodarczą przyszłość regionu. Ich ukończenie jest szansą wyjścia z kryzysu Covid19 w niedługiej perspektywie. Istotne wydaje się podjęcie wspólnych działań na poziomie unijnym celem zabezpieczenia  strategicznych projektów inwestycyjnych objętych funduszami UE. 

              W Polsce wielomiliardowe inwestycje będą miały ogromne znaczenie dla wzrostu gospodarczego Europy. Są oczekiwane zarówno w Polsce jak i w całym regionie. Podkreślić należy, że obecnie realizowane projekty unijne nie są zagrożone. Dzięki inwestycjom poprawią się warunki funkcjonowania wielu różnych podmiotów gospodarczych w całym regionie, które eksportują i importują swoje towary drogą morską. W Polsce, działania przygotowawcze do  uruchomienia zadań inwestycyjnych i remontowych przewidzianych w planie inwestycyjnym 2020-2022 nabrały tempa. Aby umożliwić potencjalnym wykonawcom rozpoczęcie tych przedsięwzięć na bieżąco przygotowywane są przetargi i zlecenia. Warto podkreślić, że większym zagrożeniem dla gospodarki niż rzeczywiste skutki Covid19 jest każde zakłócenie lub/i opóźnienie finansowania tych inwestycji w regionie.

            Należy zauważyć, że poprawa infrastruktury portowej istotnie zwiększy  ilość i jakość przeładunków w tej części Europy. W obliczu prognoz wzrostu popytu na przeładunki kontenerowe w portach (wzrost do 9,5 mln TEU w 2050 roku) Polska wychodzi naprzeciw tym tendencjom. Skala polskich inwestycji jest potężna.  W samym tylko Porcie Gdynia inwestycje osiągną około 3,5 mld PLN, w tej chwili w Porcie Gdynia to są inwestycje na poziomie 1 mld PLN (wśród nich należy wymienić inwestycje PKP PLK, Urzędu Morskiego – falochrony, tor podejściowy oraz bardzo dużą inwestycję PERNU na poziomie 0,5 mld PLN). Polskie porty zwiększą możliwości przeładunkowe i staną się jednym z kilku wiodących punktów przeładunkowych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Przykładowo, inwestycja w budowę głębokowodnego Portu Zewnętrznego zwiększy zdolności przeładunkowe Portu Gdynia o 2,5 mln TEU (obecnie obsługuje 1,8 miliona TEU). W porcie wydzielone zostanie też miejsce do montażu morskich farm wiatrowych. Pozyskaliśmy już partnerów do budowy portu i teraz z pomocą doradców przygotowujemy dokumentację i specyfikację, tak żeby wybrany docelowo inwestor spełniał nasze oczekiwania – powiedział Adam Meller, prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia. Obecnie dużym zainteresowaniem wśród inwestorów cieszy się też inwestycja w budowę głębokowodnego terminalu kontenerowego w Świnoujściu. Różne jest spektrum tych zainteresowań, od jednego z największych na świecie operatorów kontenerowych, przez konsorcjum, które zajmuje się największymi operacjami hydrotechnicznym w portach morskich w Europie i na świecie, aż po operatorów bardziej nastawionych na sprawy logistyczne. Już wkrótce wyłoniony zostanie właściwy podmiot – mówi Krzysztof Urbaś, prezes Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście. Według założeń terminal umożliwi równoczesną obsługę 2 jednostek o długości 400 metrów i jednej do 200 metrów. Rocznie będzie można przeładować w nim około 1,5 miliona TEU. Zgodnie z planem projekt powinien zostać ukończony w 2024 roku. Dzięki inwestycjom w infrastrukturę portową, porty morskie w regionie zyskają nowe i zmodernizowane nabrzeża, które będą przystosowane zarówno do obsługi kontenerów z największych statków oceanicznych na świecie jak i transportu intermodalnego.

            Polska jest dostrzegana jako kraj o dogodnych warunkach inwestycyjnych ze względu na stopień przedsiębiorczości, stabilność gospodarczą, stopień innowacyjności, wykwalifikowanych pracowników
i dynamikę rozwoju. W porównaniu z Zachodem Europy zagraniczni inwestorzy doceniają wysokie kwalifikacje pracowników państw regionu Europy Środkowo- Wschodniej, przy jednocześnie względnie niskich kosztach pracy. Niewykluczone, że część inwestycji może być budowana przy pewnym udziale chińskich inwestorów. Na przestrzeni lat charakter np. chińskich inwestycji w regionie Europy Środkowo -Wschodniej przeszedł ewolucję. W Polsce ulokowanych zostało też większość chińskich instytucji finansowych: AIIB, Bank of China, China Construction Bank, Industrial and Commercial Bank of China i Haitong. Chiny niewątpliwie wykorzystają projekty BRI i format 17+1 do realizacji celów własnej dyplomacji w nowej rzeczywistości geopolitycznej. Należy się też spodziewać, że w realizację projektów infrastrukturalnych w regionie Europy Środkowo -Wschodniej mogą zaangażować się inwestorzy zarówno z Chin, UE, jak i potencjalni inni gracze w zależności od nowej układanki gospodarczej i geostrategicznej.

Opracowanie: Patrycja Zając, Sekretariat Koordynujący ds. Morskich na podstawie informacji ZMP Gdynia SA, ZMP Gdańsk SA, ZMP Szczecin i Świnoujście SA oraz danych DGM w MGMiŻŚ