XV Spotkanie Narodowych Koordynatorów 17+1

W dniu 8 maja 2020 roku odbyło się XV Spotkanie Narodowych Koordynatorów (NK) procesu 17+1, które odbyło się w formule wideokonferencji. Formalnym gospodarzem spotkania był Wiceminister Spraw Zagranicznych ChRL Qin Gang (MQG), którego wystąpienia otworzyły i zamknęły wydarzenie. Wideokonferencji przysłuchiwali się w charakterze obserwatorów przedstawiciele: Austrii, Białorusi, Szwajcarii, Unii Europejskiej (ESDZ) i Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBRD).

Tematyka możliwości współpracy w walce z pandemią COVID-19 z wykorzystaniem mechanizmów 17+1 oraz planowanie dalszych przygotowań do Szczytu 17+1 zdominowała wszystkie wystąpienia Narodowych Koordynatorów.

W najbliższych tygodniach, należy oczekiwać propozycji nowego terminu Szczytu 17+1 i wznowienia prac nad strategicznymi dokumentami końcowymi. Stanowiska zdecydowanej większości państw 17-tki jednoznacznie wskazują, że termin Szczytu powinien się odbyć możliwie szybko. Choć wirus pozostanie z nami zapewne na długo, normalizacja życia gospodarczego w Chinach jak i państwach EŚW powinna motywować do konstruktywnego zaangażowania w pragmatyczną współpracę gospodarczą mechanizmu 17+1, który może odegrać pozytywną rolę w przywracaniu dynamiki gospodarczej po pandemii. Obecnie wskazane jest wykorzystanie formatu 17+1 do wzmocnienia współpracy w podejmowanych działaniach antykryzysowych. W tym celu, strona chińska proponuje następujące działania antykryzysowe:

➢ kwestia zagranicznych podróży do Chińskiej Republiki Ludowej
Uruchomienie przez Chiny tzw. szybkiej ścieżki (fast track) dla biznesmenów z krajów 17+1, podróżujących do Chin w okresie pandemii.

➢ kwestia wymiany handlowej i większego otwarcia rynku chińskiego na towary z Europy Środkowo -Wschodniej
Konieczność i znaczenie poprawy warunków dostępu do chińskiego rynku podkreślana jest przez większość państw 17tki. W tej kwestii chińskiej dyplomacji udało się przekonać do większej aktywności tylko chińskie ministerstwo handlu (MOFCOM) i ministerstwo rolnictwa (MARA). Nadal trudno ocenić, czy większą aktywność wykaże też kluczowa dla kwestii dostępowych chińska GACC. Niemniej jednak, MSZ Chin w tym kontekście zaproponowało organizację na początku czerwca br. wirtualnego spotkania małych i średnich przedsiębiorstw – SME sektora rolnego oraz zaapelowało o aktywny udział w organizowanych w 2020 roku „wydarzeniach rolnych” 17+1 w ramach „Agricultural Diversity Year 17+1”, których partnerem po stronie chińskiej jest MARA. 

➢ Kwestia współpracy logistycznej, transportowej i napływu inwestycji infrastrukturalnych z Chin 
Chiny zaproponowały utworzenie regionalnego centrum rezerw materiałów medycznych (w tym, budowa łańcucha produkcyjnego szczepionek) oraz współpracę logistyczną wykorzystującą do ich dystrybucji sieć kolejowych połączeń towarowych Chiny-Europa. Ma to być jeden z elementów budowania gotowości do przyszłych sytuacji kryzysowych. NK Węgier poinformował o podpisaniu w ostatnich dniach porozumienia o linii kredytowej na potrzeby modernizacji węgiersko-chińskiej inwestycji infrastrukturalnej 17+1 tj. linii kolejowej Budapeszt-Belgrad. To, iż inwestycje infrastrukturalne z Chin są bardzo dobrze widziane w regionie, podkreślił NK Czarnogóry zaznaczając, iż powinny one być oparte na realistycznych warunkach i przyczyniać się do wyższej jakości rozwoju przyjmującego kraju (np. do „zielonego rozwoju” czy gospodarki zamkniętego obiegu). Pozytywnie do kwestii inwestycji infrastrukturalnych odniósł się też NK Grecji podkreślając, iż kraje 17+1 potrzebują więcej handlu i inwestycji z Chin. Niezadowolenie z niskiego poziomu chińskich inwestycji zagranicznych w swoim kraju w sposób jednoznaczny wyraził NK Bułgarii.

➢ Kwestia nowych możliwości współpracy w obszarze digitalizacji, big data, sztuczna inteligencja
Strona chińska nie tylko dąży do utrzymania mechanizmu 17+1, ale również poszukuje nowych możliwości współpracy w takich dziedzinach jak: big data, sztuczna inteligencja, blockchain, itp. Digitalizacja i innowacje to obszar o charakterze strategicznym dla strony chińskiej. W obliczu Covid19 sektor ICT jest przyszłościowy. NK Estonii zaoferował wymianę dobrych praktyk w zakresie cyfryzacji. Gotowość do organizacji spotkania nt. innowacyjności po ustaniu epidemii, zapowiedział NK Słowacji.

W obliczu kryzysu odnotowuje się wyraźną solidarność państw formatu 17+1 oraz potrzebę częstszych spotkań NK 17-tki (postulat NK Czarnogóry) i jednego kanału dystrybucji informacji. NK Rumunii zaapelował aby takim kanałem informacji był MSZ i placówki w Pekinie. Strona chińska w ramach składanych propozycji antykryzysowych zapowiedziała kontynuację organizacji wideo-seminariów think-tanków 17plus1

Sekretariat Koordynujący ds. Morskich 17+1 za Stałym Sekretariatem 17+1 przy MSZ ChRL  i Ministerstwem Spraw Zagranicznych