Miliardy Euro na infrastrukturę w krajach Trójmorza

Bank Gospodarstwa Krajowego inicjatorem Funduszu Trójmorza

Możliwość wykorzystania efektu synergii w rozwoju gospodarczym Polski i Europy doprowadziła do stworzenia idei ponadnarodowego wehikułu inwestycyjnego, czyli Funduszu Trójmorza. Będzie on jednym z głównych filarów finansowania kluczowych projektów infrastrukturalnych w regionie, od Bałtyku po Morze Czarne i Adriatyk. Współzałożycielami Funduszu są instytucje rozwoju z państw Trójmorza, w tym Bank Gospodarstwa Krajowego, który był inicjatorem całej koncepcji.

Jak wynika z prognoz, w dekadzie do 2030 r. inwestycje w infrastrukturę w krajach Trójmorza mogą wynieść ponad bilion euro, z czego około połowa tej kwoty ma być przeznaczona na infrastrukturę sieciową, czyli głównie drogi, tory, lotniska, sieci elektryczne i gazowe. Aby inwestycje te można było sfinansować, region Trójmorza potrzebuje nowych źródeł wsparcia.

Fundusz Trójmorza zapewni środki

Inicjatywa Trójmorza, która oprócz Polski obejmuje 11 krajów Europy Środkowej i Wschodniej, zyskuje coraz większą popularność. Nowe wyzwania, przed którymi stają dziś państwa europejskie, sprawiają, że istnieje potrzeba ściślejszej współpracy w kwestiach logistyki, energii i telekomunikacji. Praktycznym wymiarem Inicjatywy jest Fundusz Trójmorza mówi Beata Daszyńska-Muzyczka, prezes Banku Gospodarstwa Krajowego, który jest głównym inicjatorem powstania Funduszu. Jego celem jest poprawa jakości infrastruktury transportowej, energetycznej i cyfrowej w krajach Trójmorza w osi północ-południe, tj. od krajów bałtyckich, przez Polskę, po Bałkany. Fundusz, który będzie działał w pełni na zasadach komercyjnych, rynkowych, pozwoli akumulować i dostarczać kapitał do realizacji inwestycji istotnych dla dalszego rozwoju regionu tłumaczy prezes Banku.

Władze BGK wyszły z założenia, że jedną z podstaw rozwoju Polski jest harmonijny wzrost całego regionu. Nasza gospodarka będzie mogła szybko się rozwijać wtedy, kiedy otaczające ją środowisko gospodarcze, czyli kraje sąsiadujące, będą rozwijały się w odpowiednim tempie. Aby tak się stało, potrzebne są dalsze olbrzymie inwestycje. Z raportu centrum analiz danych ekonomicznych SpotData wynika, że zapotrzebowanie na finansowanie infrastruktury sieciowej w regionie Trójmorza do 2030 r. wynosi 520 mld euro. Kraje Trójmorza, jako część Europy nadrabiająca dzielący ją od bogatszych państw dystans, nie są w stanie wygenerować takich środków samodzielnie z pieniędzy podatników, stąd potrzeba pojawienia się pieniędzy prywatnych tłumaczy Mateusz Walewski, główny ekonomista BGK. Do tego dochodzi kwestia kurczącego się wsparcia Unii Europejskiej w nadchodzącej perspektywie, dlatego pieniądze od prywatnych czy instytucjonalnych inwestorów, wypełniające lukę po środkach unijnych, staną się niezbędne w perspektywie najbliższych lat.

BGK gwarantem

Fundusz Trójmorza dokładnie wpisuje się w cele i misję Banku Gospodarstwa Krajowego, który już od 95 lat wspiera rozwój polskiej gospodarki i podnosi jakość życia Polaków. Dzięki wsparciu Banku w powstaje Polsce infrastruktura transportowa, budowane są nowe bloki energetyczne, realizowanych jest wiele inwestycji potrzebnych polskim regionom. BGK jako bank rozwoju dba o ciągły i równomierny wzrost wszystkich województw. Od 2017 r. BGK w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020 udostępnia przedsiębiorstwom telekomunikacyjnym, w formie pożyczek, środki (ich łączna pula to 686,8 mln zł) na realizację inwestycji związanych z budową, rozbudową i przebudową sieci dostępowych do szerokopasmowego internetu.

Bank realizuje unijny plan na lata 2014-2020 w zakresie zarządzania funduszami funduszy, oferującymi pozadotacyjne wsparcie na rzecz m.in. poprawy efektywności energetycznej kraju.

Przyspieszy Via Carpatia

Polska konsekwentnie angażuje się w poprawę dostępności transportowej i spójności komunikacyjnej regionu Trójmorza. Takim kluczowym projektem transportowym jest Via Carpatia, której część odcinków w Polsce drogi ekspresowe S61 oraz S19 jest już w realizacji.

Budowana etapami europejska międzynarodowa trasa relacji północ-południe, łącząca Kłajpedę na Litwie z Salonikami w Grecji, w Polsce będzie przebiegała przez Białystok, Lublin i Rzeszów, a dalej Koszyce i Debreczyn. W Rumunii szlak rozwidla się w kierunku portu morskiego Kon- stanca oraz w kierunku Sofii i południowej Bułgarii. Przewidywany budżet Funduszu na ten tylko projekt to 3-5 mld euro. Zrealizowana Via Carpatia znacząco przyczyniłaby się do zwiększenia mobilności naszych przedsiębiorców, podniesienia atrakcyjności inwestycyjnej Polski Wschodniej, ale miałaby istotne znaczenie także w wymiarze niebiznesowym mieszkańcom Podlasia, Lubelszczyzny czy Podkarpacia łatwiej byłoby w komfortowych warunkach pojechać na wakacje nad Adriatyk czy Morze Czarne. A podnoszenie jakości życia Polaków jest jedną z misji Banku mówi prezes Daszyńska.

Inwestycje w kolej i czystą energię

Fundusz Trójmorza w latach 2020-2030 będzie się skupiał na inwestycjach wymagających szczególnej uwagi z racji dotychczasowego zaniedbania. Poza drogami, na które potrzeba środków rzędu 165 mld euro, jednym z obszarów wymagających uwagi jest infrastruktura kolejowa regionu, w szczególności połączenia międzynarodowe. Inwestycji wymaga zarówno kolej pasażerska, jak i transport towarów eksportowanych. Jeżeli transformacja energetyczna doprowadzi do masowej elektryfikacji, kolej będzie ważnym kierunkiem inwestycji jako naturalny sposób na elektryfikację transportu. W ramach Funduszu BGK szacuje potrzeby związane z infrastrukturą kolejową na 100 mld euro. Dodatkowo inwestycje obejmą także infrastrukturę transportu wodnego, tzw. drogi rzeczne (tu potrzeba 13 mld euro) oraz w infrastrukturę lotniczą (11 mld euro).

Inwestycje w energetykę będą odpowiedzią na rosnącą presję na wprowadzanie technologii niskoemisyjnych. Wysokość funduszy potrzebnych na przesył energii elektrycznej, dystrybucję oraz infrastrukturę gazową to odpowiednio 21 mld euro, 51 mld euro i 16 mld euro. Nakładów wymagają również inwestycje w łączniki energetyczne między krajami, bo Trójmorze, w tym Polska, ma wciąż niskie wskaźniki integracji energetycznej z rynkiem ogólnoeuropejskim. Ponadto rozbudowa i unowocześnienie obejmie także sieci energetyczne wewnątrzkrajowe, mające istotne znaczenie dla funkcjonowania rynków regionalnych. Z kolei tworzenie nowych połączeń gazowych między krajami pozwoli na szybki przesył surowca i wzmocnienie jednolitego rynku gazowego w całej Unii.

Inwestycje w cyfryzację obejmą infrastrukturę telekomunikacyjną (zapotrzebowanie szacowane na 130 mld euro) oraz digitalizację w transporcie i energetyce (30 mld euro). Głównym elementem tego rozwoju będzie budowa sieci 5G oraz ucyfrowienie usług, takich jak logistyka, w której kraje Trójmorza, w tym Polska, posiadają szczególną przewagę z racji atrakcyjnych kosztów pracy i kompetencji pracowników.

Co ważne, Fundusz Trójmorza, założony pod koniec maja tego roku przez BGK i rumuński EximBank, będzie się angażował w projekty infrastrukturalne na zasadach komercyjnych. Oznacza to, że wszystkie inwestycje będą broniły się pod kątem rachunku ekonomicznego, a ich zadaniem będzie przynoszenie zysku inwestorom. Można więc mieć nadzieję, że już niedługo w dużej mierze dzięki polskiemu bankowi rozwoju infrastruktura w naszym regionie będzie coraz bardziej przypominać tę, z której korzystamy podczas urlopu w Niemczech, Austrii czy Hiszpanii.

Artykuł powstał przy współpracy z BGK.

 

 

[Za:] Gazeta Polska codziennie, 14 sierpnia 2019 r.