W dniach 5-6 czerwca br. w Lublanie oraz miejscowości Brdo k. Kranja odbył się szczyt państw Inicjatywy Trójmorza. W obradach uczestniczyli przywódcy 12 państw basenu Morza Bałtyckiego, Adriatyckiego i Czarnego. Był to już czwarty szczyt tego formatu zainicjowanego przez prezydentów Polski i Chorwacji w 2015 roku. W spotkaniu uczestniczyli także szef Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker, prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier oraz Sekretarz Energii Stanów Zjednoczonych Rick Perry.
Polskę na szczycie reprezentował prezydent Andrzej Duda, który podkreślił, że chce mierzyć efekty Inicjatywy Trójmorza „nie liczbą spotkań czy podpisanych deklaracji, ale kilometrami nowych dróg, zmodernizowanych gazociągów czy kwotami wydanymi na pilne inwestycje”.
Jedną z ważniejszych informacji ogłoszonych podczas tego szczytu jest planowane założenie Funduszu Inwestycyjnego Inicjatywy Trójmorza (Three Seas Initiative Investment Fund). W założeniu Fundusz ten ma uzupełniać fundusze unijne przy realizowaniu priorytetowych inwestycji w infrastrukturę transportową (drogową, kolejową, śródlądową oraz porty), energetyczną i cyfrową w regionie Trójmorza. Fundusz powołały do życia banki inwestycyjne Polski i Rumunii, ale do tej inicjatywy mogą dołączyć inne państwa Trójmorza po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń.
Prezydent Słowenii Borut Pahor powiedział na konferencji prasowej po szczycie, że Inicjatywa Trójmorza ma na celu przede wszystkim pobudzenie rozwoju gospodarczego krajów regionu i całej Europy, wzmocnienie spójności m.in. poprzez modernizację infrastruktury, a także wzmocnienie więzi transatlantyckich. Zaznaczył, że kraje Inicjatywy pozostają otwarte na partnerstwo z krajami Bałkanów Zachodnich oraz Partnerstwa Wschodniego. – Zachęcamy Komisję Europejską do włączenia Inicjatywy Trójmorza w proces tworzenia swoich polityk.
Przewodniczący Komisji Europejskiej, Jean-Claude Juncker (JCJ) wskazał, że w latach 2004-2020 z funduszy strukturalnych w region Inicjatywy Trójmorza zainwestowano 60 miliardów euro. – Plan Junckera wygenerował dodatkowe 42 miliardy euro dla 12 państw uczestniczących w Trójmorzu. Jestem przekonany, że zrobiliśmy i dalej będziemy robić wszystko, co tylko możemy, by wspierać lepszą spójność i lepszą siatkę połączeń w tym regionie również w kolejnych latach – podkreślił. W propozycji Komisji w sprawie budżetu UE na lata 2021-2027 „chcemy wyasygnować 42,3 miliardy euro na lepszą siatkę połączeń, zwłaszcza w tym regionie” – dodał JCJ.
Inicjatywa Trójmorza służy zacieśnianiu powiązań w regionie szerzej rozumianej Europy Środkowej (między Morzem Bałtyckim, Adriatyckim i Czarnym), tworzących trwałe podstawy dla rozwoju gospodarczego w zakresie energii, transportu, komunikacji cyfrowej i gospodarki. Powołana została jako forum współpracy 12 państw: Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier. Obszar obejmujący państwa należące do Inicjatywy Trójmorza stanowi prawie jedną trzecią całkowitej powierzchni Unii Europejskiej. Priorytetowe dla Inicjatywy Trójmorza jest zbudowanie spójnej i dobrze zintegrowanej infrastruktury w Europie Środkowej, która pozwoli nadrobić zapóźnienia rozwojowe, wynikające z zaszłości historycznych.
zdjęcia: prezydent.pl